ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΕΣ
ΣΕ ΜΑΡΜΑΡΟ
Πάρη Σπίνου (ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ – ΚΥΡΙΚΑΗ 10 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 1992)
Δεκαεννέα καλλιτέχνες από την Ελλάδα και το Εξωτερικό που πήραν μέρος στο «Α’ Διεθνές Συμπόσιο Γλυπτικής Μαρμάρου» στη Θάσο χάρισαν τα έργα τους στο νησί.
Tο μάρμαρο, ορυκτό με χαρακτηριστική διαφάνεια, δεν αποτελεί απλώς μια από τις κρυσταλλικές μορφές του ανθρακικού ασβεστίου. Από αυτό το υλικό έχουν γίνει τα αθάνατα μνημεία της αρχαιότητας, αλλά και τα αξιοθαύμαστα γλυπτά της Αναγέννησης. Από μάρμαρο είναι και τα έργα που 19 σημαντικοί καλλιτέχνες από την Ελλάδα και το εξωτερικό δημιούργησαν κατά τη διάρκεια του «Α' Διεθνούς Συμποσίου Γλυπτικής Μαρμάρου», στη Θάσο, και τα χάρισαν στο αρχαιότατο αυτό νησί, με την επιθυμία να δημιουργηθεί εκεί ένα μόνιμο υπαίθριο πάρκο γλυπτικής.
Η πρόκληση να έρθουν σε επαφή με ένα φορτισμένο με μνήμες, ωστόσο παραμελημένο σήμερα υλικό, ώθησε τον Μichael Warren από την Ιρλανδία, τον Jorge Du Bon από το Μεξικό, τον James Lee Byars από τις ΗΠΑ, τον Christophe Boutin από τη Γαλλία, τους Andre
Willequet, Lambert Rocour και Fabrice Pierot από το Βέλγιο, και τους Ιταλούς Giorgio
Catani, Marco Brandizzi, Renzogallo, Αscanio Renda, Bettina Werner να συγκλίνουν στη Θάσο αυτό το καλοκαίρι. Την Ελλάδα εκπροσώπησαν στο συμπόσιο γλυπτικής, το οποίο επιμελήθηκε η ιστορικός Τέχνης Εμμυ Βαρουξάκη, οι Κώστας Βαρώτσος, Κώστας Δικέφαλος, Αφροδίτη Λίπη, Θόδωρος Παπαγιάνης , Αγγελος Σκούρτης, Νίκος Τζιώτης και Χάρης Κοντοσφύρης.
Οι καλλιτέχνες έφθασαν στις 15 Ιουνίου στο λιμάνι της Θάσου και από εκεί οδηγήθηκαν στην όμορφη ακτή της Χρυσής Αμμουδιάς, όπου ο Σύνδεσμος Επιχειρήσεων Μαρμάρων Μακεδονίας και Θράκης είχε προετοιμάσει τον χώρο για να εργαστούν, ελεύθερα, κάτω από την σκιά που έριχναν τα πεύκα. Ο φυσικός πλούτος της Θάσου, που έχει ανεξάντλητες φλέβες ενός από τα λευκότερα μάρμαρα στον κόσμο, γοήτευσε τους γλύπτες, οι οποίοι ξεχύθηκαν αμέσως στο κυνήγι των μονόλιθων. Επειτα από καθοδήγηση σκόρπισαν στα λατομεία της Θάσου, της Δράμας και της Καβάλας ψάχνοντας για το ιδανικό κομμάτι , όσο γίνεται πιο λευκό και λείο, που θα λάξευαν και θα έστηναν στην κατάλληλη θέση. Στο τέλος, παρακολούθησαν την «ιεροτελεστία» της κοπής, της μεταφοράς του πολύτιμου υλικού με φορτηγά και την εναπόθεση μπροστά στα πόδια τους.
Για ένα μήνα, οι καλλιτέχνες επεξεργάστηκαν τεράστιους όγκους μαρμάρων που ζύγιζαν συνολικά 100 τόννους -και παράλληλα ανέπτυξαν διάλογο και αντίλογο σε ζητήματα τέχνης- δίνοντας αποτελέσματα εντυπωσιακά.
Ο Θόδωρος Παπαγιάννης δημιούργησε ένα ταφικό μνημείο, μια πύλη 18 τόννων, παρόμοια με την πύλη των Λεόντων, επιθυμώντας να τιμήσει τους «ανώνυμους» εργάτες του μαρμάρου. Το πίσω μέρος της πύλης αποκαλύπτει την αγριάδα του τοπίου και τη γοητεία του γήινου χώματος που γεμίζει τους πόρους του ολόλευκου μαρμάρου με αποχρώσεις μελιού, ενώ, αντίθετα, ολόλευκη προβάλλει η πρόσοψη, που έχει λαξευθεί με το κλασικό καλέμι και τον ματραπά. Μια πελώρια λοξή κολόνα, σαν ταφόπετρα, ξεπροβάλλει σε διαγώνια από το έδαφος θέση, μέσα από την πύλη «δείχνοντας τα όρια μεταξύ χθόνιων και επίγειων δυνάμεων» όπως επισημαίνει η Ε. Βαρουξάκη.
Γόρδιος δεσμός
Ενα ακόμη κλασικό ταφικό μνημείο με απλούς γεωμετρικούς όγκους δημιούργησε ο ακαδημαϊκός Andre
Willequet, έχοντας στη σκέψη του τη μορφή του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Το έργο του αποτελείται από δύο οριζόντιες πλάκες και έναν κάθετο ορθογώνιο κίονα, ενώ κάτω δεξιά, ένας κύβος με μια βαθιά πρισματική εγκοπή συμβολίζει το κόψιμο του γόρδιου δεσμού. Από την αρμονία του αρχαίου ελληνικού ναού εμπνεύστηκε και ένας άλλος καλλιτέχνης, ο Fabrice
Pierot, μόλις 24 ετών, ο οποίος δημιούργησε έναν δικό του ναΐσκο, όπου μπορούν να εισέλθουν μόνον οι μυημένοι. Γι' αυτό και στο γλυπτό του, που έχει τα γνωρίσματα της αρχαίας αρχιτεκτονικής, υπάρχει μόνο μια είσοδος από όπου εισχωρεί ο πιστός.
Ο Κώστας Βαρώτσος δημιούργησε μια πυραμίδα από μάρμαρο και γυαλί και ο Κώστας Δικέφαλος μια μεγάλη σπείρα. Δουλεύοντας με την κλασική τεχνική των διπλών σειρών λάξευσης, ο καλλιτέχνης εκμεταλλεύθηκε το παιχνίδι του φωτός πάνω στην επιφάνεια του μαρμάρου, δίνοντας ένα εκθαμβωτικό αποτέλεσμα. Το φως πάνω στην επιφάνεια του μαρμάρου με τους ιριδισμούς που προκαλεί η κρυσταλλίνα, συνέλαβε και ο Βέλγος Lambert
Rocour, ο οποίος λάξευσε πάνω σε έναν μονόλιθο 14 τόννων μια ατέρμονη κυκλική κίνηση. Στο πάνω μέρος βρίσκεται μια σχισμή και δίπλα τα σύμβολα των απόκρυφων θρησκειών: το τετράγωνο, ο κύκλος, το τρίγωνο. Η α-νωτική τάση του οβελίσκου αυτού οδηγεί στις αρχές της υπερβατικής τέχνης και ίσως του γοτθικού ρυθμού.
Τα «Τεσσάρια»
Ένα άλλο έργο, τα «Τεσσάρια» του Νίκου Τζιώτη, μοιάζουν να ισορροπούν επικινδύνως, καθώς απλώνουν τις κεραίες τους στον αέρα. Η μορφή του αριθμού εμπεριέχει τη φιλοσοφική προέκταση των τεσσάρων στοιχείων της κοσμογονίας: αιθέρας, πυρ, γη και ύδωρ.
Ο Μεξικανός Jorge Du Bon, που έχει λάβει μέρος σε σημαντικά διεθνή συμπόσια γλυπτικής, έχει βραβευθεί από το Μουσείο Γκουγκενχάιμ στις ΗΠΑ, το 1981, ενώ το 1988 δημιούργησε ένα μνημειώδες έργο για τους Ολυμπιακούς Αγώνες της Σεούλ. Στο έργο που πραγματοποίησε στη Θάσο ακολουθεί την προσφιλή του τεχνική, συγκεντρώνοντας ενέργεια σε συγκεκριμένα σημεία του
μαρμάρου με κατάλληλες τομές και διατρήσεις. Ο Αμερικανός James Lee
Byars, που έδωσε στο έργο του τον τίτλο «Ερως» επιμένει στη λείανση και το στρογγύλεμα των γωνιών, εξαλείφοντας τη σκληρότητα της πέτρας, ενώ ο Ιταλός Renzogallo χρησιμοποιεί φυσικά υλικά, όπως ο πηλός και το ξύλο, τα οποία συνδέει με τον σίδηρο, ισορροπώντας μεταξύ λογικής και ελεύθερης δημιουργίας.
Ερμής και Αφροδίτη
Πιο ανάλαφρο στην εκτέλεση το έργο του Giorgio
Cattani, προορίζεται να στηθεί σε έναν τοίχο και αποτελείται από έξι κολόνες επάλληλες, στην κορυφή των οποίων ξεπροβάλλουν δύο προτομές του Ερμή και της Αφροδίτης από αυτές που πωλούν στα καταστήματα τουριστικών ειδών. «Η ειρωνεία και αμφισημία των μορφών οδηγούν σε μια νοσταλγική ενατένιση της ιστορίας, που έρχεται αντιμέτωπη με τον σύγχρονο
κόσμο», σύμφωνα με την επιμελήτρια του συμποσίου. Ανάλογες ιδέες υποθάλπει ο βράχος με τις ψηφίδες καθρέφτη του Ascianio
Renta. Ο μύθος του αιώνια ερωτευμένου με την εικόνα του Νάρκισσου, που έχει επηρεάσει τον δημιουργό, παραπέμπει στην ταύτιση του θεατή με το καλλιτεχνικό αντικείμενο.
Στο έργο της Bettina Werner χαρακτηριστική είναι η σκόνη μαρμάρου πάνω σε 28 κόκκινες πλάκες, η οποία μιμείται την υφή του αλατιού, συμβόλου σοφίας και ζωής. Ακόμη, το έργο Marco
Brandizzi, που παριστάνει μια θαλάσσια χελώνα, επισημαίνει το οικολογικό πρόβλημα της εξαφάνισης των ειδών. Τέλος, το έργο της Αφροδίτης Λίττη, ένα φύλλο κισσού που απλώνεται στην άμμο, είναι το μόνο από πράσινο μάρμαρο.
Η γοητεία του φυσικού κόσμου μαζί με την ανθρώπινη έρευνα αποτελούν το κλειδί ανάγνωσης του έργου που προσπαθεί να απαντήσει στο ερώτημα: Φύση ή τέχνη;
Go
back to
the Thassos Sculpture Park page
Go
back to
the 1st International Symposium on Marble Sculpture page
Go
back to
the 2nd International Symposium on Marble Sculpture page |
 |
